De Stichting Nederlands Opleiding- en Kenniscentrum voor Arbeid onder Overdruk, kortweg Stichting NOK, behartigt het belang van de civiele sector werken onder overdruk. NOK beheert het Kenniscentrum Civiele Sector Werken onder Overdruk. Door waarborging van continuïteit draagt NOK bij tot verbetering van de Veiligheid en Kwaliteit van de Nederlandse duikindustrie, wat een continue proces is.
In het kader van die belangenbehartiging verzorgt Stichting NOK de werving van duikpersoneel op verzoek van de Branche-organisatie NADO www.nado.nu . Tijdens een 2-uur durende Voorlichting wordt informatie gegeven over het vak beroepsduiker, hoe beroepsduiker te worden, hoe uw certificaten geldig te houden en de arbeidsmarkt.
Daarnaast geeft Stichting NOK zelf opleidingen en/of fungeert als loket voor opleidingen verzorgd door derden, bijv. de Defensie Duikschool.
Stichting NOK geeft niet zelf de opleiding Beroepsduiker (A1 tem B4) in Nederland. Tot 2012 was er sprake van samenwerking tussen civiele sector en Defensie. Echter door bezuinigingen moest Defensie haar medewerking aan opleidingen voor de civiele sector staken. Omdat hierdoor op dat moment in Nederland weinig tot geen opleidingsplaatsen duikarbeid (modules A1 t.e.m. B4 in één aansluitende opleiding) meer beschikbaar waren, heeft de Brancheorganisatie NADO - de duikbedrijven - destijds een studie verricht naar een alternatief. Uitgangspunten waren behoud van veiligheid & kwaliteit en continuïteit. De Noorse School voldeed en voldoet ruimschoots aan deze criteria. De Noorse duikschool, www.nyd.no, werd benaderd en bereid gevonden naast haar eigen gelijkwaardige opleiding, extra leerdoelen te laten verzorgen - een zgn Dutch package. Dit houdt in dat deze school een Nederlandse instructeur uitnodigt om extra Nederlandse lessen - theorie lessen - te onderwijzen naast het reguliere programma. Er is ook ruimte om studenten die problemen hebben met de taal bijlessen te geven. De Noorse school zorgt ervoor dat het aantal SCUBA duiken voldoende is voor het Nederlands examen. Zoals gezegd de Noorse opleiding is gelijkwaardig maar niet identiek. Daar waar een buitenlandse beroepsduiker, die zich meldt voor het NL certificeringsproces, voldoende ontbrekende leerdoelen kan onderbouwen met een carriere als duiker, geldt dat niet voor duikers, die net uit een opleiding komen. Doel is dat na de NYD opleiding de NL deelnemer is klaargestoomd voor zowel het Noors als NL examen. De opleiding in Noorwegen wordt in de Engelse taal gegeven. Een bijkomstig voordeel is, is dat de kandidaten volledig Engels spreken in hun vaktaal en beschikken over een internationaal netwerk. De voertaal is tegenwoordig voornamelijk Engels iop de duiklocatie in de NL duiksector. Stichting NOK stelt haar cursusmateriaal beschikbaar. Cursusmateriaal dat met kennis van de civiele duiksector tot stand is gekomen en wat door Stichting NOK in haar hoedanigheid als kenniscentrum wordt beheerd en actueel gehouden. Aansluitend wordt de Nederlandse certificerende instelling – NDC-CI - door de Noorse School uitgenodigd om de Nederlandse examens theorie en praktijk op de Noorse duikschool af te nemen. De naam en logo van NDC is al ruim 37 jaar een internationaal begrip en staat garant voor vakbekwame duikers, die goed op de hoogte zijn van veiligheid en weten wat werken onderwater is. Eenzelfde “keurmerk” dat ook de Noorse duikers genieten.
Wilt u een andere certificerende instelling, dan zult u dat met deze certificerende instelling zelf moeten regelen.
Navraag onder duikbedrijven leert ons dat het destijds een goede keuze is geweest. En het past bij het internationaal karakter van onze sector.
Tijdens een algemene voorlichting worden geinteresseerden op de hoogte gebracht van het traject om beroepsduiker te worden, het vakbekwaamheidsstelsel persoonscertificatie en persoonsregistratie, de arbeidsmarkt en de diverse opleidingsmogelijkheden en uiteraard wat dit product van deze Noorse Opleiding exact inhoudt.
Voordat een opleiding in Noorwegen start, worden de Nederlandse deelnemers uitgenodigd voor een kennismaking met elkaar om afspraken te maken over gezamenlijk reizen, inkoop van boodschappen, studeren etc.
Noot: In Nederland zal medio 2024 het vakbekwaamheidsstelsel wijzigen van persoonscertificatie naar persoonsregistratie. Wat exact gaat veranderen en/of wat dit zal inhouden voor de Dutch Package is niet duidelijk. Wat wel duidelijk is, is dat de opleidingsstandaarden tussen Nederland en Noorwegen wederom niet identiek zijn. Dus een bijscholing voor het NL examens blijft nodig. De vraag is of het nieuwe stelsel toelaat dat bijv het examenteam de examens elders kan of mag afnemen dan NL. Streven is wel dat het examen z.s.m. aansluitend aan de opleiding wordt afgenomen. De NADO zal zeker pleiten voor het belang om duikers net uit de opleiding - de leerlingduiker, zo spoedig mogelijk aan het werk te zetten. Zodra hierover meer bekend is zullen wij u berichten.
Stichting NOK kan wel op verzoek van een bedrijf en/of organisatie opleidingen op maat verzorgen. Bijv A1 (SCUBA tot 9 meter) voor dierentuinduikers, of aanvullende modules.
Beroepsduiker worden
Het beroep Duiker
Op het eerste gehoor klink het vreemd, maar: voor een beroepsduiker komt het duiken op de tweede plaats. Een beroepsduiker werkt onder water, daar wordt hij voor betaald. Het duiken is eigenlijk alleen maar een manier om op de werkplek te komen. Dat duiken moet natuurlijk goed en veilig gebeuren, maar het gaat om het werk, er moet een karwei gedaan worden.
Waar werkt een duiker
De vijf voornaamste werkterreinen voor de beroepsduiker zijn:
- de Offshore: werk in de olie & gaswinning, meestal op zee
- Windmolenparken
- de Berging: het bergen van scheepswrakken en installaties
- de Civiele onderwaterbouw: aanleg en onderhoud van tunnels, sluizen, stuwen, kademuren, etc.
- de Scheepvaart: reparatie en onderhoud aan schepen.
maar ook duikbedrijven die gespecialiseerd zijn in opsporing van explosieven, dierverzorger die één keer in de week reinigingswerkzaamheden in het aquarium heeft en/of autoberger, die voor zijn werk incidenteel duikt, valt onder de noemer beroepsduiker.
Kijk eens op de website van de Arbocatalogus Werken onder Overdruk www.ArbocatalogusWoO.nl
of op de website van de brancheorganisatie NADO, www.nado.nu
Wat voor werk doet een duiker
Een duiker doet hetzelfde als de vakman boven water: betonstorten, snijbranden, lassen, lijmen, schilderen, schoonmaken van metaaloppervlakken, stroppen aanbrengen, lasten bevestigen, enz. Daarom is de vooropleidingseis zo belangrijk: een nautische of technische opleiding VMBO (voorheen LTS) of MBO niveau met de nadruk op handvaardigheid.
Over (beroeps)duiken
Bij het beroepsduiken worden heel andere technieken gebruikt dan bij het sportduiken.
De beroepsduiker levert een grote inspanning onder water, hij duikt dieper (soms wel tot 450 meter!), en gebruikt mede daarom meestal geen SCUBA (Self Contained Breathing Apparatus) maar luchtvoorziening vanaf de oppervlakte, waarbij de lucht via een slang (de zgn umbilical) naar de duiker toegevoerd. De Surface Supplied Equipment, de SSE duiker. Dit stelt zware eisen aan het lichaam. Voeg daarbij de onregelmatige werktijden, en het zal duidelijk zijn dat een beroepsduiker een uitzonderlijk goede conditie moet hebben. Een jaarlijkse medische keuring, verricht door een gespecialiseerde arts, is dan ook verplicht. Daarom ook moeten kandidaten voor de duikeropleiding eerst een duikmedische inkeuring ondergaan. Daarnaast adviseren wij de kandidaten een Natte Selectiedag (natte duikproeven) te volgen. Hieruit volgt een advies of men wel of niet opleidbaar is.
Hoeveel aanleg men ook heeft voor het beroep: zonder de bijbehorende uitstekende conditie kan men in dit beroep niet werken.
Arbeidsmarkt
In Nederland zijn zo'n 35 duikbedrijven*) actief, die in totaal aan ongeveer 550 beroepsbeoefenaren werk bieden. Een deel van dat werk is seizoensgebonden: het offshore seizoen loopt van maart tot september. Daarom werken veel bedrijven met een kleine ploeg vaste mensen, aangevuld met zzp’ers (zelfstandige zonder personeel). Buiten het seizoen is men aangewezen op de civiele onderwaterbouw en op de internationale markt. Momenteel is het meeste werk te vinden in de civiele onderwaterbouw. Dit werk gaat het hele jaar door, en hier zijn ook de meeste vaste banen te vinden.
De duikwereld is een internationale wereld: Nederlandse bergingsbedrijven werken wereldwijd, de offshore industrie wordt beheerst door internationale oliemaatschappijen; en ook in de civiele onderwaterbouw werken Nederlandse bedrijven wereldwijd. Omgekeerd werken er buitenlandse duikbedrijven in Nederland, en werken buitenlandse duikers voor Nederlandse bedrijven. Vaak is de voertaal hierbij Engels. Veel vaktermen zijn zo uit het Engels overgenomen. Engels in het vakkenpakket wordt dan ook aangeraden.
*) niet meegerekend zijn hierin de dierentuinen, autobergers etc. We bedoelen hier duikbedrijven.
Informatie over de duikopleidingen, de Opleiding Duikarbeid
Er zijn acht wettelijk verplichte certificaten beroepsduiken: Opleidingen kunnen ook modulair worden aangeboden.
Duikarbeid Categorie A1
Duiken met SCUBA tot 9 meter (Self Contained Underwater Breathing Apparatus). Bevoegdheid: Voor lichte werkzaamheden in zwembaden, aquariums in dierentuinen, etc. tot 9 meter.
Duikarbeid Categorie A2
Duiken met SCUBA tot 15 meter (Self Contained Underwater Breathing Apparatus). Bevoegdheid: In het kader van openbare orde en veiligheid. (Brandweer)
Toelatingseis A1
Duikarbeid Categorie A3
Bevoegdheid: Duiken met SCUBA tot 30 meter (Self Contained Underwater Breathing Apparatus). Voor lichte werkzaamheden in het binnenwater (inshore) tot 30 meter.
Toelatingseis A2
Duikarbeid Categorie B0
Bevoegdheid: Duiken met luchtvoorziening van de oppervlakte in het binnenwater tot 9 meter. (geconditioneerde omstandigheden)
Toelatingseis A1
Duikarbeid Categorie B1
Bevoegdheid: Duiken met luchtvoorziening van de oppervlakte (Surface Supply-equipment) in het binnenwater tot 15 meter. (Brandweer)
Toelatingseis A2 of A3.
Duikarbeid Categorie B2
Bevoegdheid: Duiken met luchtvoorziening van de oppervlakte (Surface Supply-equipment) in binnenwater tot 30 meter.
Toelatingseis: A3 en B1
Duikarbeid Categorie B3
Bevoegdheid: Duiken met luchtvoorziening van de oppervlakte (Surface Supply-equipment). Voor alle werkzaamheden in het binnenwater en op zee tot 50 meter.
Toelatingseis: B2
Duikarbeid Categorie B4
Bevoegdheid: Duiken met luchtvoorziening van de oppervlakte (Surface Supply-equipment) inclusief wetbellmodule. Voor alle werkzaamheden in het binnenwater en op zee tot 50 meter in de energiewinning.
Toelatingseis B3
Noot: In de olie- en gaswinning wordt gedoken conform internationale richtlijnen. Categorie B4 is dan het minimale niveau.
Duikarbeid Categorie C
Duiken met de droge duikklok (Transport Under Pressure) / saturatieduiken
Wereldwijd wordt deze opleiding op twee scholen aangeboden. Deze duikwerkzaamheden nemen wel toe op het Nederlands Continentale Plat.
Toelatingseis B4
Toelatingseis Algemeen voor de duikopleidingen
Minimum leeftijd: 18 jaar.
Gezondheid: Bewijs van medische goedkeuring voor beroepsduiken tot 50 mtr diepte, afgegeven door een gecertificeerde duikerarts.
Duikerarts B is bevoegd tot het doen van de inkeuring (eerste keuring / initiele keuring) en jaarlijkse herkeuring Duikerarts A is bevoegd tot het doen van de jaarlijkse herkeuring.
Voor adressen kijk op de website van de Beheerstichting Werken onder Overdruk - SWOD - www.werkenonderoverdruk.nl
Omdat de kans groot is dat u in het buitenland een opleiding gaat volgen raden wij u aan een keuringsrapport in het Engels op te vragen. Vraag ook een digitaal exemplaar van de rontgenfoto's van uw thorax.
(als u daar later om vraagt kunnen er extra kosten aan verbonden zitten)
Opleiding Beroepsduiker voor de civiele sector
De Nederlandse duikindustrie werft bij voorkeur onder jongeren met een technisch achtergrond. Iemand die graag werkt met zijn handen, technisch inzicht heeft en er geen problemen mee heeft om langdurig in het buitenland te werken en/of wisselende werktijden.
Stichting NOK verzorgt namens de Nederlandse duikindustrie de werving van haar toekomstig personeel. Hiervoor worden informatiemiddagen georganiseerd.
Voor meer informatie vraag naar de uitgebreide brochure door een emailbericht aan post@nokwoo.nl